Ze zijn nog niet eens echt de boer op geweest. Toch loopt de transformatie van de Van Doniakerk in Makkum naar podium voor kunst, cultuur en debat gesmeerd. Op vrijdag 17 november is de heropening.
Tweehonderd mensen bij concerten, driehonderd bij een begrafenis. De Stichting Van Donia – in 2019 opgericht en sinds september 2020 eigenaar van de Van Doniakerk – draait er de hand niet voor om. De stichting, die zich gelukkig prijst met een groot aantal vrijwilligers, heeft het rijksmonument uit 1660 getransformeerd tot multifunctioneel gebouw.
,,Mar wol sa dat it noch hieltyd in tsjerke is’’, vertellen secretaris Douwe Pals van de stichting en bouwkundige Jappie Feenstra. Toen duidelijk werd dat door de vorming van de Protestantse Kerk er van de voormalige gereformeerde en hervormde kerk één afgestoten moest worden en in 2019 bleek dat de Van Doniakerk (hervormd) moest zijn, stond voor de nieuwe stichting één ding vast. Ze wilden geen tonnen kostende verbouwing. De kerk moest de kerk blijven. Alleen noodzakelijke aanpassingen zouden gedaan worden.
Vandaar dat bij de overname ook vastgelegd werd dat er jaarlijks vijf bijzondere diensten in de Van Doniakerk plaatsvinden. Voor de rest kerkt de protestantse gemeente in de voormalig gereformeerde kerk Het Anker. ,,It giet om krystnacht bygelyks en de lêste snein fan it tsjerklik jier.’’
Stembureau
Alle andere dagen is de kerk beschikbaar voor andere activiteiten, wel binnen de grenzen van wat in een kerkgebouw passend is. ,,Hjir komme gjin hardrock- of metalkonserten.’’ De plaatselijke muziekvereniging Hallelujah heeft er een plek gevonden voor concerten, koren traden al op, er waren orgelconcerten, de kerk deed mee aan Tsjerkepaad en dient bij verkiezingen als stembureau. Het gebouw is per dagdeel of per dag te huren. Voor bijkomende diensten als het luiden van de klok of het inhuren van een koster moet extra betaald worden. Ook de stookkosten worden apart doorberekend.
Het energievraagstuk is een van de volgende uitdagingen die op het bordje van de stichting ligt. De kerk kent een vloerverwarming uit de jaren vijftig. ,,Wy hantearje no in hoeden stookbelied mar wolle graach in nije sintrale ferwaarming.’’ Maar de stichting wilde eerst de toegankelijkheid van het kerkgebouw aanpakken. Er zat maar één toilet achter in de kerk. ,,Net handich.’’
Feenstra maakte tekeningen om de entree aan te passen. Hij ontwierp een portaal met glazen deuren in de oude entree van de kerk, waardoor ruimte ontstond voor toiletgroepen, een garderobe en berging.
Keuken
Tegelijkertijd werd het keukentje in de consistorie gemoderniseerd. Er kwam een extra deur richting kerkzaal met een bar die als uitgiftepunt dient. ,,Wy woene ek dat it konsistoarje as sadanich werkenber bleau.’’ Zo kwam het dat met veel vrijwilligerswerk met een verbouwing van 85.000 euro kon worden volstaan. De stichting kreeg een bruidsschat mee toen ze het pand van de kerkelijke gemeente overnamen en schreef meerdere fondsen aan. Uiteindelijk werd er 65.000 euro aan subsidie binnengehaald.
Het plan van Makkum viel zelfs zo op bij het Iepen Mienskipsfûns dat ze naast de aangevraagde subsidie een prijs kregen voor hun initiatief. Een bedrag van 2028 euro extra prijkt op een grote cheque in de consistorie. Kers op de taart was wel, vertelt Pals, dat een architect die kwam kijken vroeg door welke architect deze prachtige oplossing bedacht was. ,,Wylst alles te tankjen is oan Jappie.’’
Aula
En passant werd een ruimte in de hal achter in de kerk geschikt gemaakt als aula. Alleen door er bankjes te plaatsen en een gordijn. Naastgelegen verzorgingshuis Avondrust heeft zo’n ruimte ook, maar de bestemming van dit pand wordt in de toekomst gewijzigd. Los van de fondsen en huurinkomsten wierf de stichting donateurs die jaarlijks vaste bedragen doneren. ,,Der binne no al fyftich, ek minsken dy’t neat mei it leauwen hawwe. Wy binne ferrast dat wy al safolle klear krigen ha.’’
De voormalige kosterswoning wordt verhuurd en dient daarmee als inkomstenbron en de buurt werkte mee aan een ander idee om geld binnen te halen. Dat gaat om de parkeerplek bij de kerk waar buren gewend waren hun auto neer te zetten. ,,Wy woene dy grûn rendabel meitsje en in slachbeam delsette. Wy ferhiere de parkearplakken no en de buorlju betelje in lytse bydrage foar in hiel jier.’’
De officiële opening voor genodigden is op 17 november om 15.00 uur, inloop vanaf 14.30 uur. Op 25 november is er vanaf 13.30 uur een inloopmiddag voor het hele dorp.
Bron: Leeuwarder Courant, foto’s: Niels de Vries
